Gaten in netten, kapotte speeltoestellen, losliggende vloerdelen: 90% van de indoorspeeltuinen hebben mankementen. Risico- (en in dit geval ervarings-)deskundige Raymond van der Heide van Interpolis verbaast dat niets. ‘Verken altijd de speeltuin eerst samen met je kind.’ Hij geeft nog 13 andere veiligheidstips voor ouders en ondernemers in de branche.

Het was best groot nieuws in januari: 90% van de onderzochte Nederlandse indoorspeeltuinen heeft gebreken. Dat meldde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) die belast is met het toezicht hierop.

De NVWA had in 2016 37 van de ongeveer 150 overdekte speelhallen in Nederland bezocht. En daar bleek van alles niet te deugen. Speeltoestellen waren kapot, vloerdelen zaten los of de certificaten waren niet in orde.

Mogelijk was een tweetal dodelijke ongelukken met speeltoestellen in Nederland en Engeland begin 2016 aanleiding voor de controles door de NVWA. In Engeland ging het om een springkussen dat wegwaaide door de harde wind. Het zevenjarige meisje dat erop speelde werd mee de lucht in getild. Je moet er toch niet aan denken.

Ik was niet verbaasd

De media reageerden verbaasd op het grote aantal onvolkomenheden in Nederlandse speelparadijzen. Mij verbaasde het totaal niet. Met twee kinderen van drie en één ben ik speeltuinervaringsdeskundige, zeker omdat ik altijd even met mijn kinderen mee de speeltoestellen inga (ook voor mijn eigen conditie). Ik kom daarbij regelmatig van alles tegen wat niet deugt: gaten in netten, verlenghaspels waar kinderen bij kunnen, kapotte klimtoestellen, brandgevaarlijk en beschadigd isolatiemateriaal… Waarschijnlijk beroepsdeformatie: ik maak daar altijd gelijk werk van. Het minste wat ik doe is het personeel erop aanspreken.

Eigenlijk had de NVWA vorig jaar veel meer dan 37 indoorspeeltuinen willen controleren, maar daar kwam het niet van door het grote aantal mankementen, liet de Autoriteit weten. De indoorspeeltuinen met gebreken kregen namelijk een tweede of zelfs derde bezoek, net zo lang tot de gebreken waren verholpen. En dat was bij alle 37 indoorspeeltuinen na een aantal bezoeken inderdaad het geval.

Lessen

Wat leren we hiervan? Behoorlijk wat. Ten eerste dat je er als ouder niet blind op moet vertrouwen dat het in speeltuinen (en ook bij speeltoestellen op andere plaatsen zoals bijvoorbeeld campings, restaurants en winkelcentra) wel goed zit met de veiligheid, ‘we leven immers in Nederland’. Daarom onder dit artikel een lijst met tips voor ouders: waar moet je op letten?

Ten tweede leren we dat controles goed helpen. De gebreken bij alle bezochte speeltuinen waren binnen een paar maanden verholpen. Is dat bij die overige 110 niet-gecontroleerde binnenspeeltuinen ook gebeurd? Ik vermoed dat de NVWA opnieuw op zo’n hoog percentage gebreken stuit als ze andere speeltuinen controleert.

Soms te weinig controles

Ten derde ben ik van mening dat we in Nederland op sommige terreinen te lang de filosofie van zelfregulering hebben aangehangen. Dat heeft bijvoorbeeld geleid tot een sterk uitgeklede Arbeidsinspectie (tegenwoordig Inspectie SZW geheten). Volgens vakbond FNV zijn er in Nederland complete sectoren die nooit meer worden gecontroleerd. En ook veel binnenspeeltuinen hebben nog nooit een inspecteur gezien, meldden sommige aan journalisten na alle media-aandacht voor het recente NVWA-rapport.

Dat moet allemaal natuurlijk snel verbeteren. Maar daar hebben ouders en ondernemers met speeltoestellen voorlopig natuurlijk niets aan. Daarom heb ik voor beide een checklist opgesteld: waar op te letten om te voorkomen dat er ernstige ongelukken met kinderen gebeuren? Want dat wil je nooit meemaken, niet als ouder en niet als ondernemer.

Tips voor ondernemers in de speelbranche

  • Laat speeltoestellen periodiek keuren en houd een logboek bij

Ieder speeltoestel hoort een logboek te hebben. Hierin schrijf je wat je bij je wekelijkse inspectie aantreft en wat je eraan gedaan hebt om het te verhelpen. Het keuren moet wettelijk gebeuren door een zogenoemde AKI, een door de overheid aangewezen keuringsinstantie.

  • Laat ook de elektrische installatie periodiek keuren

Elektrische installaties moeten voldoen aan de normen NEN1010 en NEN3140. Periodieke keuring is verplicht op grond van het Bouwbesluit en Arbowet.

  • Een bordje ‘op eigen risico’ helpt niet

Je blijft als eigenaar bijna altijd aansprakelijk voor ongelukken, zelfs als je niet schuldig bent.

  • Van ‘privégebruik’ is zelden sprake

Sommige ondernemers menen dat hun speeltoestel (bijvoorbeeld bij een restaurant) niet gekeurd hoeft te worden, omdat het bedoeld is voor privégebruik. Zodra een klant zo’n speeltoestel gebruikt, is er niet langer sprake van een privégebruik en moet je dus voldoen aan alle wettelijk eisen voor zakelijk gebruik.

  • Zorg voor goede noodverlichting

Bij indoorspeeltuinen moet noodverlichting aanwezig zijn voor het geval de stroom uitvalt. Deze moet voldoende lichtsterkte hebben tot op de grond.

  • Impregneer brandgevaarlijke materialen

Aangebrachte versieringen zijn vaak brandgevaarlijk. Impregneer ze tegen brand. En herhaal dat regelmatig. Houd hiervan tevens een logboek bij.

  • Geen brandgevaarlijke werkzaamheden tijdens openingstijden

Brandgevaarlijke werkzaamheden zijn soms nodig. Bij voorkeur doe je dat nooit wanneer er bezoekers zijn.

  • Houd messen binnen bereik

Bij een calamiteit of panieksituatie is het belangrijk snel de afscheidingsnetten kapot te snijden zodat kinderen zo snel mogelijk de speeltoestellen kunnen verlaten. Bewaar de messen bijvoorbeeld achter de toonbank of laat medewerkers ze op hun lijf dragen.

Tips voor ouders

  • Doe mee met je kind

Verken de speeltoestellen samen met je kind zodra je aankomt. Ga de glijbaan af, onderzoek de klimrekken, kijk goed waar je vanaf kunt vallen. Deugt er iets niet, meld dat dan bij het personeel.

  • Houd je kind permanent in de gaten

In indoorspeeltuinen zie ik veel ouders die gaan zitten kletsen of appen en geen idee hebben waar hun kind precies uithangt. Ik snap dat niet, want kinderen hebben voortdurend kleine ongelukjes in speeltuinen. Maar nog erger: stel dat het licht uitvalt of er brand uitbreekt, dan wil je toch weten waar je kind is.

  • Gebruik je gezond verstand

Ga er niet van uit dat de veiligheid altijd dik in orde is omdat we in Nederland wonen.

  • Spreek het personeel aan

Voel je niet bezwaard om medewerkers/de manager erop aan te spreken als er iets niet deugt. Het bedrijf waar zij voor werken heeft iets niet op orde, niet jij. Bovendien doen veel te weinig ouders dat, waardoor er aan losse vloerdelen of kapotte speeltoestellen soms weken of maanden niets gebeurt.

  • Doe een EHBO-cursus

Dat valt met kleine kinderen sowieso aan te raden. De kans dat ze in een speeltuin met hun hoofden tegen elkaar knallen is relatief groot, weet ik uit eigen ervaring. Zo’n EHBO-cursus krijg je bovendien bij sommige zorgverzekeraars gedeeltelijk vergoed (mijn partner kan op haar verzekering bijvoorbeeld tot €400 vergoed krijgen).

  • Check de nooduitgang

Check altijd waar de nooddeuren zich bevinden. Als het licht uitvalt (bij brand bijvoorbeeld) is het vaak te laat om ze te achterhalen. Weet dat bij een panieksituatie iedereen tegelijkertijd zijn kind uit het speeltoestel wil halen. Wat denk je dat er gebeurt in zo’n situatie?

In een reeks bijdragen laat risico-expert Raymond van der Heide van Interpolis bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Business Insider Nederland.